ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
Το πολυπολιτισμικό αυτό κουαρτέτο ιδρύθηκε το 2019, μετά από τη διαπίστωση των μουσικών του, που για χρόνια είχαν συμπράξει σε διαφορετικά σύνολα, πως παρά τις διαφορετικές καταβολές τους έχουν ένα κοινό όραμα για τη διάδοση της κλασικής μουσικής σε αθέατες γωνιές του κόσμου. Το όνομα που επέλεξαν, το Sebun, είναι ο αριθμός «επτά» στα ιαπωνικά και παραπέμπει στον αριθμό των χωρών καταγωγής των ιδρυτών του συνόλου. Εφέτος το κουαρτέτο θα κάνει μια διαφορετική εμφάνιση στη Χίο με καλεσμένες δύο ξεχωριστές μουσικούς, τη Ηayley Wolfe στο βιολί και την Julia Palecka στη βιόλα. Οι τέσσερις γυναίκες σολίστ, όλες τους μοναδικές στο όργανο που υπηρετούν, μετρούν χρόνια συνεργασίας με σημαντικές γερμανικές ορχήστρες και στο πλαίσιο του φεστιβάλ θα ερμηνεύσουν ένα πρόγραμμα, που αποτελείται από έργα κλασικής μουσικής και παραλλαγές ιαπωνικών, και αρμένικων παραδοσιακών κομματιών.
Συντελεστές
Όλγα Holdorff Μυριαγκού: Βιολί
Ηayley Wolfe: Βιολί
Julia Palecka: Βιόλα
Junko Fujii: Βιολοντσέλο
Henry Purcell (1659-1695)
(διασκευή για κουαρτέτο εγχόρδων: Benjamin Britten)
Chaconne σε σολ ελάσσονα
Alexander Glazunov (1865-1936)
Σουίτα για κουαρτέτο εγχόρδων, έργο 35
1) Scherzo. Allegro
2) Orientale. Andante
3) Tema con IV variazioni e I Alla Polacca
Tema: Moderato
Var. I: «Tranquillo» Allegro
Var. II: «Mistico» Andante
Var. III: «Scherzo» Allegretto scherzando
Alla Polacca: Tempo di Polacca
4) Valse. Moderato assai
Giacomo Puccini (1858-1924)
Crisantemi
Hajime Koumatsu (1938-)
Ιαπωνικά λαϊκά τραγούδια
Sansa Shigure
Komitas (Soghomon Soghomonian, 1869-1935)
(διασκευή: Sergei Zakharovich Aslamazian)
Αρμενικές μινιατούρες
Oh Nazan
Echmiadzin Dance
Clouds
Henry Purcell (1659-1695)
Ο θρήνος της Διδώς (Από την όπερα «Διδώ και Αινείας»)
Henry Purcell (1659-1695)
(διασκευή για κουαρτέτο εγχόρδων: Benjamin Britten)
Chaconne σε σολ ελάσσονα
Ο Άγγλος συνθέτης του 20ού αιώνα Benjamin Britten (1913-1976) έτρεφε μεγάλη αγάπη και σεβασμό για τη μουσική του ομοεθνούς του, δημιουργού της μπαρόκ περιόδου, Henry Purcell. Εκτιμούσε πολύ στις συνθέσεις του τη διαύγεια, τη λαμπρότητα και την τρυφερότητα της μουσικής δομής. Επέλεξε να επεξεργαστεί για κουαρτέτο (ή ορχήστρα) εγχόρδων το έργο του γνωστό και ως «Chacony». Πρόκειται για ένα διαχρονικό και εξαιρετικά εκφραστικό κομμάτι στο ρεπερτόριο της μουσικής δωματίου. Το «chacony» είναι μια μουσική φόρμα (που αναφέρεται περισσότερο στη γαλλική chaconne ή στην ιταλική ciaccona) κατά την οποία μια επαναλαμβανόμενη γραμμή μπάσου υποστηρίζει μια σειρά παραλλαγών. Στη συγκεκριμένη φόρμα ο Purcell βρίσκει εκφραστικό χώρο για ανάπτυξη έντονων δραματικών στοιχείων. Ο Britten διασκεύασε αυτό το σημαντικό έργο όχι μόνο για τον εκφραστικό του πλούτο αλλά και για να εξοικειώσει τους ερμηνευτές και το κοινό με τη μουσική του διακεκριμένου προκατόχου του που τόσο θαύμαζε.
Alexander Glazunov (1865-1936)
Σουίτα για κουαρτέτο εγχόρδων, έργο 35
Ο Ρώσος πολυγραφότατος συνθέτης της ύστερης ρομαντικής περιόδου Alexander Glazunov ολοκλήρωσε τη σουίτα του για κουαρτέτο εγχόρδων το 1891. Στο λαμπερό Scherzo-Allegro τα χαρακτηριστικά πεντάηχα και οι τρίλιες που περνούν αστραπιαία από όργανο σε όργανο δημιουργούν μια εμπνευσμένη γιορτινή ατμόσφαιρα. Στο Orientale-Andante που ακολουθεί, η σόλο μελωδία της βιόλας στην αρχή προοιωνίζει το ανατολίτικο ταπεραμέντο αυτού του σχετικά αργού μέρους της σουίτας. Στο «Tema con IV variazioni e I Alla Polacca» διακρίνουμε ένα θέμα (μελωδία) χαρακτηριστικό της Ρωσικής μουσικής παράδοσης, το οποίο ο Glazunov το επεξεργάζεται σε ενδιαφέρουσες και διαφορετικές υφάνσεις στις παραλλαγές που έπονται. Προς έκπληξη όλων, ως φινάλε ο συνθέτης επιλέγει να γράψει ένα «κλασσικό» βαλς που ξεκινά σε μέτρια ταχύτητα αλλά στη συνέχεια γίνεται αρκετά ζωηρό.
Giacomo Puccini (1858-1924)
Crisantemi
Η μουσική δημιουργία στην Ιταλία τον 19ο αιώνα μονοπωλήθηκε από την όπερα. Γνωστός και ο ίδιος για τις διάσημες όπερές του, ο Puccini συνθέτει το 1890 το «Crisantemi», για κουαρτέτο εγχόρδων, με ιδιαίτερο δραματικό ύφος και έντονη εκφραστικότητα. Μια σύνθεση που έμελλε να θεωρείται ως τις μέρες μας ένα από τα ωραιότερα έργα μουσικής δωματίου. Αφορμή για τη γέννηση του έργου στάθηκε η είδηση του ξαφνικού θανάτου του στενού φίλου του συνθέτη Amadeo di Savoia, Δούκα της Αόστα. Αυτή η συγκινητική ελεγεία πήρε το όνομά της από το χρυσάνθεμο, ένα λουλούδι που παραδοσιακά συνδεόταν με τις κηδείες στην Ιταλία. Η δομή του έργου βασίζεται σε τριμερή φόρμα (ουσιαστικά μια da capo aria για έγχορδα) με δύο διακριτά θέματα. Το πρώτο τονίζει την εύθραυστη ομορφιά της ανθρώπινης φύσης, ενώ το δεύτερο είναι σαφώς πιο πένθιμα εκφραστικό.
Hajime Koumatsu (1938-)
Ιαπωνικά λαϊκά τραγούδια
Ο Hajime Koumatsu συγκέντρωσε τέσσερα πολύ διάσημα λαϊκά τραγούδια της Ιαπωνίας και τα διασκεύασε στην πρώτη του σουίτα για κουαρτέτο εγχόρδων, με έντονο το νεοκλασικό στοιχείο στις ενορχηστρώσεις του. Το πρώτο από αυτά, που συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα της συναυλίας, το «Sansa Shigure», είναι ένα παλιό διάσημο λαϊκό τραγούδι που τραγουδιόταν στην περιοχή Σεντάι σε χαρούμενες τελετές, γαμήλιες δεξιώσεις καθώς και σε μαγαζιά. Απεικονίζει τον θορυβώδη ήχο της χλόης του μπαμπού, όταν πέφτει μια φθινοπωρινή κρύα βροχή. «Shigure» σημαίνει βροχή αναμεμιγμένη με χιόνι, χιονόνερο. Το σύντομο κρύο ψιλόβροχο προκαλεί πολλά συναισθήματα στον Ιάπωνα ποιητή. Είναι ένα σύμβολο του περάσματος των γεγονότων στην ανθρώπινη ζωή, του ίδιου του θανάτου της ζωής.
Komitas (Soghomon Soghomonian, 1869-1935)
(διασκευή: Sergei Zakharovich Aslamazian)
Αρμενικές μινιατούρες
Οι μινιατούρες του Komitas συμπυκνώνουν μέσα σε λίγα λεπτά όλες τις πτυχές της αρμενικής μουσικής κουλτούρας. Καθεμία από αυτές είναι μια πρόσκληση για ταξίδι, που μας επιτρέπει να ανακαλύψουμε την ψυχή μιας χώρας μέσω της μουσικής της. Χάρη στη διασκευή τους για κουαρτέτο εγχόρδων, ο Sergei Aslamazian, ιδρυτής και βιολοντσελίστας του Komitas Quartet, προσδίδει σε αυτές τις μικρογραφίες αριστοκρατικό ύφος και ενισχύει τη συναισθηματική τους επίδραση, χωρίς να παραμορφώνει το μήνυμα που μεταδίδουν. Ο Aslamazian με έναν εξαιρετικά καλλιτεχνικό τρόπο και με εξαιρετική γνώση των τεχνικών δυνατοτήτων του κουαρτέτου, προβάλλει μια ατομική προσέγγιση κάθε οργάνου, η οποία οδηγεί σε πολύχρωμους ήχους. Μερικές φορές, μπορεί ο ακροατής να νομίσει πως ακούει αρμενικά λαϊκά μουσικά όργανα και όχι το βιολί, τη βιόλα ή το τσέλο. Η μινιατούρα «Oh Nazan» είναι γραμμένη σε ζωηρό ύφος. Το «Echmiadzin Dance» έχει μια έντονη χορευτική κίνηση ενώ στο «Clouds» διακρίνουμε μια ονειροπόλα διάθεση.
Henry Purcell (1659-1695)
Ο θρήνος της Διδώς (Από την όπερα «Διδώ και Αινείας»)
Ο Άγγλος συνθέτης της μπαρόκ περιόδου Henry Purcell, είναι ιδιαίτερα δημοφιλής για τη μνημειώδη του όπερα σε τρεις πράξεις «Διδώ και Αινείας» (1688), η οποία παίζεται ανελλιπώς ως τις μέρες μας. Η πιο γνωστή άρια αυτής της όπερας «When I am laid in Earth», έχει έκτοτε μεταγραφεί και διασκευαστεί για διάφορα σύνολα μουσικής δωματίου. Ιδανικό για την εκφραστικότητά της είναι ένα κουαρτέτο εγχόρδων, η καταγωγή του οποίου εξάλλου ανάγεται στη μπαρόκ περίοδο της μουσικής. Στην αρχή ο ακροατής επικεντρώνεται σε μια χρωματική κατιούσα μελωδική γραμμή στο τσέλο η οποία επαναλαμβάνεται ως οστινάτο σε όλο το κομμάτι. Τα διαυγή ηχοχρώματα και η πολυφωνία των τεσσάρων εγχόρδων μας μεταφέρουν στο τραγικό κλίμα της πασίγνωστης άριας του Purcell.
Μουσικολογική επιμέλεια: Φώτης Πέζος