Σημείωση: Χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων υπάρχει σε πολύ μικρή απόσταση στα Σχολεία του Κλούβα

Το European Woodwind Quartet θα παρουσιάσει ένα σπάνιο και απρόσμενο πρόγραμμα έργων κλασικής και σύγχρονης μουσικής, καθώς αποτελείται από τέσσερα όργανα της οικογένειας των πνευστών –φλάουτο, όμποε, κλαρινέτο και φαγκότο, σε έναν από τους πιο ασυνήθιστους συνδυασμούς οργάνων στην κλασική μουσική. Πέρα από τον πιο γνωστό σχηματισμό με τα πέντε πνευστά σε μορφή κουϊντέτου, η ευελιξία και το ιδιαίτερο ηχόχρωμα των συγκεκριμένων οργάνων καθιστά εφικτή την ενσωμάτωση πολλαπλών έργων σε ένα πρόγραμμα αποκλειστικά για τέσσερις μουσικούς. Πολλοί συνθέτες έχουν εξερευνήσει τις δυνατότητες αυτού του σχήματος από τις απαρχές της κλασικής μουσικής έως τις ημέρες μας, κάτι που αναδεικνύει το μουσικολογικό ενδιαφέρον μιας τέτοιας συναυλίας. Ειδικότερα, το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει πρωτότυπα έργα και διασκευές που γράφτηκαν για τον συγκεκριμένο συνδυασμό και καλύπτουν πολλές μουσικές περιόδους: από το μπαρόκ με τον Bach, τον κλασικισμό με τον Mozart και τον γερμανικό ρομαντισμό με τους Goepfart και Schumann, μέχρι τον γαλλικό νεοκλασικισμό με τον Jean Françaix και τον ιμπρεσιονισμό του Bozza. Επιπρόσθετα, κάποια στοιχεία jazz, όπως κομμάτια του Rutsov, θα δέσουν αρμονικά μέσα στις κλασικές μελωδίες και θα δώσουν μια ιδιαίτερη φρεσκάδα στις εκλεπτυσμένες επιλογές του κουαρτέτου.

Συντελεστές
Hugo Rodriguez: Κλαρινέτο
Zeynep Ayaydinl: Φαγκότο
Liam Mallett: Φλάουτο
Julia Obergfell: Όμποε

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)

Adagio und allegro σε φα ελάσσονα, KV 594

1) Adagio

2) Allegro

3) Adagio

Eugène Bozza (1905-1991) 

Τρία κομμάτια για μια νυχτερινή μουσική 

1) Andantino

2) Allegro vivo

3) Moderato

Robert Schumann (1810-1856)

(διασκευή για κουαρτέτο ξύλινων πνευστών: Michel Rondeau) 

Σουίτα αρ. 2 από το «Άλμπουμ για τους νέους», έργο 68

Jean Françaix (1912-1997)

Κουαρτέτο 

1) Allegro

2) Andante

3) Allegro molto

4) Allegro vivo

Johann Sebastian Bach (1685-1750)

(διασκευή για κουαρτέτο ξύλινων πνευστών : Yaskawa Toru) 

Ich ruf zu dir, Herr Jesu Christ, BWV 639

Karl Eduard Goepfart (1859-1942) 

Κουαρτέτο, έργο 93

1) Allegro risoluto

2) Scherzo. Vivace

3) Fuga. Allegro vivo, con bravura

Andrey Rutsov (1982-) 

Δύο μπαγκατέλες για κουαρτέτο ξύλινων πνευστών

1) Valse in Imitation of Khachaturian

2) Allegro vivo

Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)

Adagio und allegro σε φα ελάσσονα, KV 594

Ο Mozart είναι ένας από τους ελάχιστους συνθέτες που έχουν γράψει αριστουργήματα σε όλα τα είδη μουσικής δημιουργίας της εποχής του. Το συγκεκριμένο έργο έχει μια ιδιαίτερη ιστορία και είχε γραφτεί για ένα όχι και τόσο συμβατικό μουσικό όργανο. Ήταν μια παραγγελία του κόμη Joseph Deym για να παιχτεί σε μια κηδεία από ένα μικρό μηχανικό εκκλησιαστικό όργανο συνδεδεμένο με ένα μικρό μουσικό ρολόι. Μία από τις πιο δημοφιλείς εκτελέσεις-διασκευές που ακολούθησαν είναι αυτή για κουαρτέτο ξύλινων πνευστών. Το έργο είναι σε κλασική φόρμα Α-Β-Α αλλά με έκπληξη διαπιστώνουμε την ασυνήθιστη δομή των τριών μερών (αργό-γρήγορο-αργό) με ένα κύριο θέμα, γεγονός που μπορεί να αποδοθεί στην ιδιαίτερη συνθήκη που γράφτηκε το έργο. 

Eugène Bozza (1905-1991) 

Τρία κομμάτια για μια νυχτερινή μουσική 

Ο Γάλλος συνθέτης Eugène Bozza, δημοφιλής παγκοσμίως για τα έργα του μουσικής δωματίου, συνθέτει το 1954 τα «Τρία κομμάτια για μια νυχτερινή μουσική» για κουαρτέτο ξύλινων πνευστών. Παρατηρούμε έντονα την επιρροή από τους Ravel-Debussy ενώ ταυτόχρονα διακρίνουμε χαρακτηριστικά της ορχηστρικής μουσικής των Γάλλων συνθετών του 20ού αιώνα. 

Το πρώτο μέρος ξεκινά με μια σαγηνευτική μελωδία στο φλάουτο, αλλά στη συνέχεια οι μελωδικές ιδέες διαπερνούν όλα τα όργανα έως ότου ολοκληρωθεί το Andantino στην ομώνυμη μείζονα κλίμακα. Το δεύτερο μέρος με τη γρήγορη ταχύτητα του σε ρυθμό 3/8, τη χαρακτηριστική εμμονή του στον κοφτό ήχο (staccato), τις χορευτικές του φράσεις και την ιδιαίτερη γραφή μπάσου στο φαγκότο δημιουργεί ένα απαιτητικό πλαίσιο συντονισμού των ερμηνευτών. Το τελευταίο μέρος που ξεκινά με μια τροπική μελωδία στο κλαρινέτο και στο φαγκότο, αποτελεί δείγμα επιρροής από το κίνημα του Νεοκλασικισμού που άνθιζε στην Ευρώπη εκείνη την περίοδο. Οικείο αρμονικό υπόβαθρο και αντιστικτική γραφή συνυφαίνονται με έντονα χρωματικά περάσματα και μια απροσδόκητη δεσπόζουσα μελωδία. 

Robert Schumann (1810-1856)

(διασκευή για κουαρτέτο ξύλινων πνευστών: Michel Rondeau) 

Σουίτα αρ. 2 από το «Άλμπουμ για τους νέους», έργο 68

Το 1848 ήταν για τον Γερμανό ρομαντικό συνθέτη Robert Schumann έτος της ολοκλήρωσης του έργου του «Άλμπουμ για τους νέους». Πρόκειται για μια συλλογή μικρών κομματιών για πιάνο, αφιερωμένη στα γενέθλια της κόρης του Marie. Ουσιαστικά ο συνθέτης ακολουθεί μια πρακτική σύντομων κομματιών χαρακτήρα, ενταγμένων σε κύκλους που θα την ακολουθήσει σε όλη την υπόλοιπη δημιουργική του περίοδο. Αυτός ο κύκλος κομματιών έχει γνωρίσει πολυάριθμες διασκευές στην ιστορία της μουσικής. Ο Michel Rondeau έχει διασκευάσει με μοναδική δεξιοτεχνία αποσπάσματα από αυτά τα σύντομα κομμάτια για κουαρτέτο ξύλινων πνευστών, τα οποία παίζονται παγκοσμίως σε αίθουσες συναυλιών μουσικής δωματίου.

Jean Françaix (1912-1997)

Κουαρτέτο

Ο Γάλλος συνθέτης του 20ού αιώνα Jean Françaix ανήκει στυλιστικά στον νεοκλασικισμό. Έγραψε το συγκεκριμένο κουαρτέτο σε ηλικία μόλις 22 ετών. Πρόκειται για ένα έργο πλούσιο συναισθημάτων και ποικίλων τεχνοτροπιών ερμηνείας των ξύλινων πνευστών, προάγγελο των πολλών κομματιών μουσικής δωματίου για ξύλινα πνευστά που θα ακολουθήσουν. 

Στο πρώτο μέρος διακρίνουμε έντονους διαλόγους των οργάνων, βασισμένους σε δύο κύριες μελωδίες αντιθετικού χαρακτήρα. Το αργό δεύτερο μέρος το διακρίνει ένας λυρικός χαρακτήρας με μια μελαγχολική διάθεση. Το έντονα ρυθμικό και πολυθεματικό τρίτο μέρος προσδίδει δράση στη ροή του έργου. Το εκρηκτικό φινάλε αποτελεί έναν ύμνο στα ηχοχρώματα και στα δεξιοτεχνικά περάσματα των τεσσάρων ξύλινων πνευστών.

Johann Sebastian Bach (1685-1750)

Ich ruf zu dir, Herr Jesu Christ, BWV 639

(διασκευή για κουαρτέτο ξύλινων πνευστών: Yaskawa Toru)

Ο J. S. Bach είχε βαθιά συνείδηση της πνευματικής διάστασης της μουσικής και επιθυμούσε τα έργα του να θρέψουν την ψυχή αλλά και να ψυχαγωγήσουν. Κατά την περίοδο της ζωής του που υπηρετούσε στη Βαϊμάρη ως οργανίστας (1708-1714), ο συνθέτης συνέλαβε ένα αρκετά μεγαλεπήβολο σχέδιο: την επεξεργασία 164 χορικών ασμάτων της λουθηρανικής εκκλησίας, τα οποία αναφέρονταν σε διάφορους εορταστικούς κύκλους. Τελικά, επεξεργάστηκε μόνο τα 46 χορικά πρελούδια (BWV 599-644) τα οποία είναι γνωστά σε εμάς σήμερα ως συλλογή στο «Μικρό βιβλίο για εκκλησιαστικό όργανο» (Orgelbüchlein). Πολύ δημοφιλές χορικό πρελούδιο αυτής της συλλογής είναι το «Ich ruf zu dir, Herr Jesu Christ» σε μορφή τρίο-σονάτας στην ασυνήθιστη φα ελάσσονα. Αξιοσημείωτο είναι ότι το κομμάτι χρησιμοποιήθηκε στην ταινία «Solaris» (1972) του Αντρέι Ταρκόφσκι. Η πολύ ενδιαφέρουσα διασκευή για κουαρτέτο ξύλινων πνευστών ανήκει στον Ιάπωνα συνθέτη Yaskawa Toru.

Karl Eduard Goepfart (1859-1942) 

Κουαρτέτο, έργο 93

Ο Γερμανός ρομαντικός συνθέτης δραστηριοποιήθηκε από το 1875 ως μαέστρος και διευθυντής χορωδιών σε πολλές πόλεις της Γερμανίας. Έγραψε όπερες, συμφωνίες, αλλά κυρίως μας άφησε έναν πλούσιο όγκο μουσικής δωματίου με δημοφιλέστερο έργο το κουαρτέτο έργο 93 για φλάουτο, όμποε, κλαρινέτο και φαγκότο. Στο μακροσκελές πρώτο μέρος διακρίνουμε δύο τμήματα που εναλλάσσονται μεταξύ τους. Το δεύτερο μέρος πρόκειται για ένα ζωηρό σκέρτσο. Το φινάλε ξεκινά με μια δεξιοτεχνικά γραμμένη φούγκα γεμάτη ένταση. Τη μελωδία την ακούμε πρώτα από το όμποε, μετά από το φαγκότο, ύστερα από το φλάουτο και τέλος από το κλαρινέτο. Η επεξεργασία της θα μας οδηγήσει σε ένα αργό λυρικό ιντερλούδιο πριν εμφανιστεί μια καινούργια φούγκα σε ένα παρεμφερές μελωδικό θέμα. 

Andrey Rutsov (1982-) 

Δύο Μπαγκατέλες για κουαρτέτο ξύλινων πνευστών

Ο Ρώσος νεαρός συνθέτης Andrey Rutsov, απόφοιτος της Βασιλικής Ακαδημίας Μουσικής του Λονδίνου, με κορυφαίες διακρίσεις, είναι ήδη παγκοσμίως γνωστός, ιδιαίτερα για τα έργα του μουσικής δωματίου για ξύλινα πνευστά. Οι μπαγκατέλες για κουαρτέτο ξύλινων πνευστών γράφτηκαν το 2007.

Στην αρχή ακούμε ένα αργό βαλς το οποίο σαφώς μιμείται την τεχνοτροπία σύνθεσης του συνθέτη Khachaturian, αλλά φέρει την ενορχηστρωτική σφραγίδα του Rutsov. Στη συνέχεια περνάμε σε ένα Allegro vivo που με την εύθυμη διάθεσή του αναδεικνύει τα πλούσια ηχοχρώματα των τεσσάρων ξύλινων πνευστών. Σε αυτό το μέρος παρατηρούμε ότι ο Rutsov συνομιλεί με τη μουσική γλώσσα του παρελθόντος και με τις νέες τεχνικές δυνατότητες των ξύλινων πνευστών του 21ου αιώνα.

Μουσικολογική επιμέλεια: Φώτης Πέζος